Κείμενο για το ζήτημα των αναπληρώσεων

(ΑΝΑ)ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ

[ή αλλιώς ένα κείμενο για το ζήτημα των αναπληρώσεων]

 

Το τελευταίο εξάμηνο υπήρξε ιδιαίτερα ταραχώδες για τους φοιτητές Νομικής: φαινόμενα καθηγητικής αυθαιρεσίας στη σχολή, περικοπές συγγραμμάτων, κατάθεση του σχεδίου «Αθηνά» στη Βουλή και ψήφιση του Νέου Κώδικα Δικηγόρων δημιούργησαν ένα κλίμα ανασφάλειας στους φοιτητές, οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι με την κατάργηση στην πράξη των κεκτημένων τους φοιτητικών δικαιωμάτων. Και λίγο πριν την εξεταστική και, επιτέλους, τις καλοκαιρινές διακοπές, άλλο ένα περιστατικό έρχεται να ταράξει τα νερά της φοιτητικής καθημερινότητας: το πρόγραμμα αναπλήρωσης των «χαμένων» μαθημάτων, που για τις επόμενες δύο εβδομάδες αναγκάζει τους φοιτητές να μεταναστεύσουν στο κτίριο της Νομικής, προκειμένου να παρακολουθούν τη μία παράδοση μετά την άλλη, τρέχοντας από αμφιθέατρο σε αμφιθέατρο ή πολλές φορές αναγκασμένοι να επιλέξουν αν θα παρακολουθήσουν καινούρια παράδοση ή αναπλήρωση, εφόσον γίνονται τις ίδιες ώρες.

Το συγκεκριμένο γεγονός φέρνει στην επιφάνεια το εξής ερώτημα: γιατί αναπληρώσεις; Και δεν εννοούμε την προφανή αφορμή, δηλαδή τις ώρες μαθημάτων που χάθηκαν από τις καταλήψεις του Μαρτίου, αλλά το λόγο για τον οποίο οι αναπληρώσεις μπαίνουν στο πρόγραμμα σπουδών τη συγκεκριμένη στιγμή και με το συγκεκριμένο τρόπο. Φαίνεται, αρχικά, όπως έχει γίνει και σε προηγούμενα εξάμηνα, πως το Τμήμα Νομικής (δηλ. οι υπεύθυνοι των τομέων) χρησιμοποιεί τις αναπληρώσεις ως «τιμωρία» για τις φοιτητικές κινητοποιήσεις. Με άλλα λόγια, γίνεται προσπάθεια να αποδοθούν οι αναπληρώσεις στις μέρες συνελεύσεων και καταλήψεων, προκειμένου να αποθαρρυνθούν οι φοιτητές από κάθε προσπάθεια διεκδίκησης ή υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους (βλ. κινητοποιήσεις ενάντια στο σχέδιο Αθηνά και την υποβάθμιση του πτυχίου που αυτό επέφερε). Από εκεί, λοιπόν, που οι αναπληρώσεις μαθημάτων αποτελούσαν μια εξαίρεση στο πρόγραμμα σπουδών, γίνεται προσπάθεια να επιβληθούν εθιμικά ως συνέπεια των φοιτητικών κινητοποιήσεων, προκειμένου να φιμώσουν τις φωνές των φοιτητών, να τους εκφοβίσουν και να εξασφαλίσουν την παθητική αποδοχή κάθε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στο μέλλον.

 

Αυτό, βέβαια, γίνεται αντιληπτό και από την προβολή, ακριβώς, των καταλήψεων ως αιτία των πολύωρων αναπληρώσεων. Το εξάμηνο που πέρασε, η Νομική παρέμεινε έξι μέρες κλειστή με απόφαση του ίδιου του Φοιτητικού Συλλόγου, ως αντίδραση στο σχέδιο Αθηνά. Οι ίδιοι οι φοιτητές επέλεξαν συνειδητά να χάσουν ορισμένες μέρες παραδόσεων, προκειμένου να μην εφαρμοστεί το συγκεκριμένο σχέδιο, πράγμα που εν τέλει κατάφεραν, αφού αποσύρθηκε το σχέδιο Αθηνά για ολόκληρο το ΕΚΠΑ. Ωστόσο, πολύ περισσότερες μέρες η Νομική έμεινε κλειστή με απόφαση της Κοσμητείας (τα γνωστά lock out), η οποία ανακοίνωνε την αναστολή των μαθημάτων χωρίς κανένα προφανή λόγο και, φυσικά, χωρίς τη συγκατάθεση των ίδιων των φοιτητών. Επομένως, η στοχοποίηση των κινητοποιήσεων ως αιτία των αναπληρώσεων, δεν έχει κανένα απολύτως έρεισμα στην πραγματικότητα και αποτελεί στην ουσία μια πρόφαση για να φορτωθεί στις πλάτες των φοιτητών το βάρος των αποφάσεων της Κοσμητείας.

 

Επιπλέον, οι ίδιες οι αναπληρώσεις, είτε με τη μορφή πρόσθετων μαθημάτων στο ήδη υπάρχον πρόγραμμα είτε με τη μορφή παράτασης του εξαμήνου και καθυστέρησης της εξεταστικής (που επίσης είχε ακουστεί ως πιθανό ενδεχόμενο) αντιβαίνουν σε προηγούμενες αποφάσεις του Φοιτητικού Συλλόγου για έναν πολύ απλό λόγο: γιατί αποτελούν εφαρμογή του νόμου Διαμαντοπούλου, ενάντια στον οποίο είχε κινητοποιηθεί η ισχυρή πλειοψηφία των φοιτητών την περασμένη χρονιά. Συγκεκριμένα, ο νόμος αυτός επέβαλλε ως προϋπόθεση για τη διεξαγωγή των εξετάσεων 13 εβδομάδες παραδόσεων, προκειμένου φυσικά να εκφοβίσει τους φοιτητές, οι οποίοι θα ήξεραν ότι οποιαδήποτε κινητοποίησή τους ενδεχομένως θα ανέβαλλε την εξεταστική και θα έχαναν ένα εξάμηνο σπουδών. Εφόσον, λοιπόν, οι φετινές κινητοποιήσεις εμπόδισαν τη συμπλήρωση των 13 αυτών εβδομάδων, και παρά τη σθεναρή αντίσταση των φοιτητών στο νόμο Διαμαντοπούλου, το Τμήμα τον εφαρμόζει «από την πίσω πόρτα», επιβάλλοντας τις αναπληρώσεις και αδιαφορώντας, για ακόμη μία φορά, για την απόφαση τόσο του Φ.Σ. Νομικής όσο και των υπόλοιπων Φ.Σ. της Ελλάδας.

 

Επομένως, οι αναπληρώσεις αποτελούν άλλη μια έκφανση της εντατικοποίησης των ρυθμών σπουδών, αφού οι φοιτητές αναγκάζονται, είτε εξαιτίας της πύκνωσης των παραδόσεων τις επόμενες δύο εβδομάδες είτε διαβάζοντας μέχρι τέλη Ιουλίου για την εξεταστική, να αφοσιωθούν ολοκληρωτικά στα μαθήματα, χωρίς να έχουν χρόνο για οποιαδήποτε άλλη ενασχόληση. Παρά, λοιπόν, την αντίδραση του Συλλόγου στο τρίπτυχο «σκάσε-διάβαζε-πλήρωνε», το Τμήμα χρησιμοποιεί τις αναπληρώσεις ως μοχλό πίεσης και πειθάρχησης των φοιτητών, προκειμένου αφενός να εφαρμόσει τις εκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις των τελευταίων ετών στο σύνολό τους, αφετέρου να τρομοκρατήσει τους φοιτητές και να εξασφαλίσει με κάθε τρόπο την πειθήνια υποταγή τους σε κάθε μελλοντική αναδιάρθρωση και να τους απομακρύνει από τις συλλογικές διαδικασίες και διεκδικήσεις, αποστειρώνοντας το πανεπιστήμιο από κάθε είδους πολιτικοποίηση και καθιστώντας το ένα χώρο στείρας ακαδημαϊκής εκπαίδευσης.

 

Εμείς θεωρούμε από την πλευρά μας ότι δεν πρέπει να σταματήσουμε να διεκδικούμε αυτό για το οποίο αγωνιζόμαστε τόσα χρόνια, δηλαδή ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών, τη δυνατότητα ενασχόλησης, πέρα από τα μαθήματα, με τα ζητήματα της σχολής και, σίγουρα, τη δυνατότητα διεκδίκησης ενός πτυχίου με αξία, μιας θέσης στην αγορά εργασίας και ενός μέλλοντος με αξιοπρέπεια!