Γυναικείο ζήτημα: ολοένα και πιο επίκαιρο

Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, όπως και όλες οι παγκόσμιες ημέρες, δε σηματοδοτείται με την έννοια που συνήθως και αβασάνιστα τους αποδίδεται: «Το γυναικείο ζήτημα πρέπει να βρίσκεται στο προσκήνιο κάθε μέρα» ή ακόμα χειρότερα «Στις 8 Μαρτίου γιορτάζει η Γυναίκα, ας δώσουμε σε κάθε μία από ένα τριαντάφυλλο». Αντίθετα από τις απόψεις αυτές, η μέρα αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να αναδειχθούν οι μάχες και οι αγώνες των γυναικών για ισότιμη μεταχείριση, καθώς και να τονιστεί η έμφυλη ανισότητα που επικρατεί ακόμα και σήμερα.

Μια ιστορική αναδρομή…

Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας καθιερώθηκε στη μνήμη μιας καταστροφικής φωτιάς στο εργοστάσιο Triangle Shirtwaist στη Νέα Υόρκη, που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εργατικά ατυχήματα της παγκόσμιας ιστορίας. Η φωτιά αυτή προκάλεσε το θάνατο 146 εργατών, ως επί το πλείστον γυναικών. Το πιο τραγικό στο ατύχημα αυτό είναι το γεγονός πως τα περισσότερα θύματα της φωτιάς δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν διότι οι διευθυντές του εργοστασίου κλείδωναν καθημερινά τις πόρτες, για να εμποδίσουν τις εργάτριες να βγουν έξω και να καπνίσουν την ώρα της βάρδιάς τους. Για να γλιτώσουν από τη φωτιά, εργάτριες πήδηξαν από τον ένατο και το δέκατο όροφο, ενώ άλλες κάηκαν ζωντανές, κλειδωμένες και εγκλωβισμένες στο εργοστάσιο.

…και πίσω στο σήμερα!

Ίσως μερικοί θεωρήσουν πως τα αιτήματα του γυναικείου κινήματος που οδήγησαν στην καθιέρωση της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, αιτήματα για ισοτιμία στο χώρο εργασίας, για κοινωνική ισότητα, για εξάλειψη του σεξισμού, είναι πια παρωχημένα. Τα στοιχεία όμως αποδεικνύουν το αντίθετο:

Οι γυναίκες πραγματοποιούν τα 75% της παγκόσμιας εργασίας. Κι όμως λαμβάνουν μόνο το 25%των μισθών. Στην Ε.Ε. ο μισθός των γυναικών είναι κατά μέσο όρο 20-30% χαμηλότερος από το μισθό των αντρών ενώ ειδικά στις χώρες της Νότιας Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) η διαφορά αυτή φτάνει στο 40-50%. Στην Ε.Ε μόνο το 51% των γυναικών έχει εργασία έναντι του 71% των αντρών την ώρα που το ποσοστό ανεργίας των γυναικών σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία φτάνει μέχρι και 90% παραπάνω από αυτό των ανδρών. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα το 70% των ανέργων μακράς διαρκείας είναι γυναίκες και ακόμα και οι γυναίκες με επιστημονική μόρφωση πλήττονται από την ανεργία σε ποσοστό 76% περισσότερο από τους άντρες. Αν δούμε την ανεργία στην Ελλάδα συνολικά, αποδεικνύεται ότι μια γυναίκα σε εργάσιμη ηλικία έχει διπλάσιες πιθανότητες από έναν άντρα να μείνει άνεργη, καθώς τη στιγμή που 64% των ανδρών είναι οικονομικά ενεργοί το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες είναι μόνο το 35,5%. Τέλος, 85% των θέσεων μερικής απασχόλησης, με περιορισμένη ασφάλεια και μειωμένες επαγγελματικές προοπτικές στην Ε.Ε. καταλαμβάνεται από γυναίκες και από το σύνολο των εργαζόμενων γυναικών της Ε.Ε. το 35% απασχολείται μερικώς έναντι ενός ποσοστού 6% των εργαζόμενων ανδρών.

Ειδικότερα στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια λαμβάνει τόπο μια κατάφωρη επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών. Στις 7 Μαρτίου 2008 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε νόμο για το ασφαλιστικό που προβλέπει σταδιακή εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης γυναικών και ανδρών. Ο νόμος αυτός χτυπά τις γυναίκες εργαζόμενες, που καλούνται να είναι ταυτόχρονα μητέρες και νοικοκυρές, και άρα θα έπρεπε να δικαιούνται τη δυνατότητα συνταξιοδότησης σε μικρότερη ηλικία. Η πολιτική αυτή συνεχίζεται και από τη νέα κυβέρνηση με πρόσχημα το ξεπέρασμα της κρίσης.

Επιπλέον, οι δυσμενείς εργασιακές σχέσεις, ιδιαίτερα σε επαγγέλματα που παραδοσιακά θεωρούνται «γυναικεία», εκδηλώθηκαν με τον πλέον βίαιο τρόπο στο πρόσωπο της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Η Κούνεβα, συνδικαλίστρια μετανάστρια από τη Βουλγαρία, «προκαλούσε» με την πολιτική της δράση και με τον αγώνα της για σταθερή εργασία, για ασφάλιση και άρση της εργασιακής εκμετάλλευσης, και, ως αποτέλεσμα, δέχτηκε τις παραμονές των Χριστουγέννων του 2008 επίθεση με βιτριόλι στο πρόσωπο. Η βίαιη και μειωτική πράξη αυτή, που συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι η Κούνεβα ήταν μετανάστρια, συνδικαλίστρια και γυναίκα, καθιστά φανερή τη δυσχερή θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Αν και φαίνεται πως οι αγώνες του φεμινιστικού και του ευρύτερου λαϊκού κινήματος έχουν αμβλύνει τη γυναικεία καταπίεση, αυτή όχι μόνο δεν έχει εξαλειφθεί αλλά επιτείνει την εργασιακή εκμετάλλευση και γενικότερα την κοινωνική ανισότητα.

Περί λουλουδιών ο λόγος…

Μετά από όλα αυτά, φαντάζει περιφρονητικό προς τη γυναίκα τη μέρα της 8^ης Μάρτη να της προσφέρονται λουλούδια, χωρίς καμία αναφορά στα αιτήματα και τους αγώνες του γυναικείου κινήματος. Ωστόσο, αυτή είναι μία συνήθης πρακτική της ΔΑΠ, η οποία ψηφοθηρικά προσπαθεί να προσεγγίσει τις γυναίκες της σχολής προσφέροντάς τους τριαντάφυλλα. Είναι τουλάχιστον γραφική μια τέτοια κίνηση, πόσω μάλλον από μια παράταξη που, όταν ήταν κυβερνητική, πέρασε ένα ασφαλιστικό νομοσχέδιο με τους πιο σκληρούς όρους απέναντι στις γυναίκες, που ανέχτηκε μια επίθεση βίαιη και σεξιστική (σημείωση: η υπόθεση Κούνεβα μπήκε στο αρχείο). Η ΔΑΠ για άλλη μία φορά με τη στάση της αυτή φανερώνει το πραγματικό της πρόσωπο ως καθεστωτική παράταξη μέσα στις σχολές που ως μοναδικό στόχο έχει τη συγκέντρωση ψήφων και τον αποπροσανατολισμό των φοιτητών, ιδιαίτερα σε μια περίοδο κρίσης, στην οποία τα μέτρα που λαμβάνονται χτυπούν κατάφωρα τα εργασιακά δικαιώματα όλων των εργαζομένων και συνολικά τις κατακτήσεις του λαϊκού κινήματος.

Παρά ωστόσο τις παρωχημένες αυτές πρακτικές και αντιλήψεις των καθεστωτικών παρατάξεων (δείγμα άλλωστε του … ιπποτισμού και της βαθειάς γνώσης του savoir vivre), το γυναικείο κίνημα, με τους μαζικούς και συλλογικούς του αγώνες ανά τους αιώνες, παραμένει επίκαιρο και θα συνεχίσει να μάχεται:

· Για ισοτιμία στην εργασία, ίσους μισθούς, ισότιμη ασφάλιση

· Για κοινωνική ισότητα, εξάλειψη του σεξισμού και της εκμετάλλευσης της γυναίκας

· Στα πλαίσια του ευρύτερου λαϊκού κινήματος, για κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων και ασφάλισης, για υψηλότερο βιοτικό επίπεδο αλλά και, εν μέσω κρίσης και κυβερνητικής επίθεσης, για καλύτερες θέσεις μάχης για την απαλοιφή κάθε καταπίεσης και εκμετάλλευσης…

Ρ.Α.Πα.Ν. – Σ.Α.Φ.Ν.